plachiocephalie bij baby's

Plachiocephalie is een mooi en duur woord voor wat in de volksmond afplatting van de schedel wordt genoemd. Het in een fenomeen waar flink wat ouders mee geconfronteerd worden, meestal zo'n week of drie, vier na de geboorte van hun nieuwe spruit. De paniek slaat toe!
Het consultatiebureau raadt vervolgens de kersverse ouders aan om het hoofdje te draaien, bedjes om te draaien en kussentjes te gebruiken. Het klassieke idee achter het ontstaan van de afplatting is namelijk dat het kindje teveel op zijn rug ligt en dat het contact met het matras de afplatting veroorzaakt.

Dit is echter een misvatting. En ik zal hieronder uitleggen waarom.

Allereerst is het onmogelijk om de schedel te vervormen door het op welk oppervlak dan ook te leggen. Als de schedel vrij is om te bewegen en er geen druk op het schedeltje wordt gezet, blijft het mooi rond. Dat komt omdat je de inhoud van de schedel in zeker mate kan zien als een gesloten vloeistofsysteem. Welliswaar is de schedel gevuld met hersenweefsel (ook bolletjes vloeistof)  en bindweefsel, maar al dat weefsel drijft in hersenvocht en bloed. Nu is vloeistof niet samendrukbaar en zal druk op één plek op de schedel door die vloeistof resulteren in een terugdruk in alle richtingen tegelijk. Door deze tegendruk in alle richtingen blijft de ronde vorm behouden.

Probeert u maar eens een volle spafles aan één kant in te deuken. Als er geen lucht in de fles zit is dat onmogelijk. Het zelfde geldt voor het babyschedeltje. Alleen als je van meerdere kanten, vrij forse druk zet op een schedel ben je instaat ook een vervorming te veroorzaken.

En dat is precies wat er gebeurd tijdens de geboorte. Door de passage door het geboortekanaal wordt de schedel in elkaar gedrukt van de voor, achter en zijkanten, waardoor tijdelijk het schedeltje ongeveer de vorm aanneemt van een torpedo. Naarmate die kracht op het schedeltje groter is zal die meer worden geabsorbeerd door het weefsel en die weefsel zal daardoor iets stugger zijn dan voorheen. Bij het ontplooien van de schedel na de geboorte zal het stugger bindweefsel minder meegeven en een assymmetrie in de vorm van de schedel wordt zichtbaar.

De oplossing voor de afplatting is om de overmatige spanning in het bindweefsel weg te halen en de natuurlijke ontplooiing van de schedel te stimuleren.
Osteopathie heeft een behandelconcept dat dat op milde, prettige en volstrekt veilige manier kan doen. Bijkomend voordeel is dat allerlei klachten, zoals reflux, darmkrampen of voorkeurshoudingen worden mee behandeld.

Axel Staps, kinderosteopaat te Haarlem

Interessant? Abonneer u op deze blog of lees deze blog over kinderosteopathie! 

Voorkeurshouding bij Baby's

Geboren worden is nog al wat. Zo lig je lekker negen maanden lang in een warm badje, als plotseling de stop eruit wordt getrokken en je door een veel te krappe tunnel wordt geperst. Geen wonder dat je het gelijk op een brullen zet!

Er is veel te zeggen voor de visie dat de evolutie met de mens een wat onnatuurlijke weg is ingeslagen. Je kan je afvragen of een natuurlijke bevalling bij de mens nog wel mogelijk is. 

Goed beschouwt hebben onze baby's veel te grote hoofden. Nu heeft de natuur (laten we het even op "de natuur" houden, maar een andere visie is ook goed) daar best een slimme oplossing voor bedacht: de harmonicaschedel.

Tijdens de geboorte wordt de schedel in elkaar gedrukt waardoor de voorhoofdbotten over of onder de achterliggende botten glijden. Door te vervormen kan het schedeltje beter het geboortekanaal passeren, maar het is niet zonder consequenties.

Het hoofd bestaan uit (versimpeld) schedelbotten, bindweefsel-vliezen, hersenweefsel en vocht. De bindweefsel-vliezen verbinden de schedelbotten in alle richtingen, van voor naar achter, links naar rechts en van boven naar beneden. De hersenen bestaan uit hersencellen en celuitlopers en bindweefsel maar vooral uit heel veel vocht. Eigenlijk mag je de schedel beschouwen als een gesloten vloeistofsysteem in een container van bindweefsel-vlies.

Omdat vloeistof niet samendrukbaar is leidt de druk op de schedel tijdens de geboorte tot rek op de bindweefsel-vliezen. En bindweefsel houdt er niet van om gerekt te worden. Als reactie ontstaan er een trekspanning in het bindweefsel-vlies, en zo komen we zo zoetjes aan tot de voorkeurshouding.

Wat is een voorkeurshouding?

Men spreekt van een voorkeurshouding als je kindje driekwart van de tijd naar één kant kijkt. Zelf maak ik onderscheidt tussen een voorkeurshouding en een dwangstand. Bij een voorkeurshouding kan je  kindje nog wel de andere kant op kijken en bij een dwangstand niet, of onder luidt protest. Huisartsen en consultatiebureaus geven vaak het advies om het bedje om te draaien en het hoofdje regelmatig te draaien, zonder te beseffen waar een voorkeurshouding eigenlijk door wordt veroorzaakt. Dit advies wordt zelfs nog dwingender als "door de voorkeurshouding" de schedel begint af te platten.

Ouders merken echter al snel dat deze adviezen niet helpen om de voorkeurshouding terug te dringen en de afplatting te stoppen en dat heeft ook een hele duidelijke reden.

De voorkeurshouding wordt namelijk afgedwongen door de spanning in het bindweefsel-vlies in de schedel. Je kan je zelfs afvragen of "voorkeur" wel een juiste term is in dit geval. Je kindje zoekt met zijn hoofdje de meest ontspannen houding in het spanningsspel van het bindweefsel.

Hoe zit het dan met de afplatting? Allereerst, vaak is het helemaal geen afplatting. Meestal is het een combinatie van een draai van de achterhoofdsbot naar links of rechts en een verschuiving van dat bot in dezelfde richting. Hierdoor ontstaat visueel de indruk dat de andere kant van het achterhoofd afplat. Omdat dat ook de kant is waar je kindje naar kijkt, lijkt het alsof de schedel plat wordt, omdat hij er op ligt. Maar dat kan helemaal niet. Het is door de vloeistofdynamica onmogelijk om een schedel aan één kant plat te krijgen door er op te liggen.

Vloeistof is niet samendrukbaar en drukt als er kracht op wordt uitgeoefend in alle richtingen in gelijke mate terug. Een bolletje vocht blijft altijd een bolletje.

Probeer maar eens een volle, afgesloten spafles plat te drukken, succes!

De oplossing van de voorkeurshouding is dan ook om de spanning uit het bindweefsel te halen door middel van de milde technieken aan de schedel van de osteopathie in gemiddeld een drietal behandelingen is de voorkeurshouding en de afplatting opgelost.

Axel Staps D.O.-mro, Kinderosteopaat te Haarlem

Interessant? Abonneer u op deze blog of lees deze blog over kinderosteopathie! 

Axel Staps is osteopaat te Haarlem en is gespecialiseerd in de behandeling van baby's en kinderen